Haczedilemezlik Şikayeti

T.C. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu
E. 2005/12-58
K. 2005/45
T. 9.2.2005

ÖZET : Somut olayda asıl takibin yapıldığı İstanbul İcra Dairesinin talimatı üzerine, Üsküdar 4.İcra Müdürlüğü`nce borçlunun müşteki Kooperatifteki hak ve hisseleri üzerine haciz şerhi konulmuş; Kooperatif vekili talimat icra dairesinin bağlı bulunduğu Üsküdar 1.İcra Mahkemesinden, uygulanan haczin kaldırılmasını talep etmiştir. İcra Mahkemesi, haciz talimatını uygulayan Üsküdar 4.İcra Dairesi`nin, borçluya düşecek tasfiye payının veya ferdi mülkiyet konusu bağımsız bölümün haczine ilişkin işleminin kanuna uygun olduğu, gerekçesiyle şikayetin reddine karar vermiştir. Görüldüğü üzere, Üsküdar 1.İcra Mahkemesince, talimat icra dairesinin bağlı bulunduğu mahkeme olarak yetkili bulunduğu benimsenip, haczedilmezlik şikayetinin esasının incelendiği kuşku ve duraksamadan uzaktır. Hal böyle olunca, haczedilmezlik şikayetinin yetkisizlik sebebiyle reddedilmediği yönündeki mahkemece verilen direnme kararı yerindedir.

DAVA : Taraflar arasındaki "şikayet" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Üsküdar 1.İcra Mahkemesince şikayetin reddine dair verilen 20/2/2004 gün ve 2004/65 E., 99 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 12.Hukuk Dairesinin 7/5/2004 gün ve 2004/7405-11676 sayılı ilamı ile;

( ... Asıl takibin yapıldığı İstanbul İcra Dairesinin talimatı üzerine borçlunun müşteki kooperatifteki hak ve hisselerinin haczi için Üsküdar İcra Müdürlüğüne talimat yazılmıştır. Bu talimat üzerine Üsküdar 4.İcra Müdürlüğünce haciz keyfiyeti kayıtlara işlenerek kooperatifin tasfiye olması halinde, borçluya düşecek tasfiye payının yerine, ferdi mülkiyete geçilmesi halinde ise bağımız bölümün tapu kaydı üzerine haciz şerhi konulması üzerine, borçlu kooperatif icra mahkemesinden;

1-Müdürlük işleminin iptali ile haczin kaldırılmasını,

2-Hacizle ilgili dayanak kararın kaldırılmasını istemiştir. İcra mahkemesince haciz kararının kaldırılmasına yönelik şikayetin asıl takibin yapıldığı İstanbul İcra Dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesine ait olduğu yönündeki kararı yerinde ise de, İ.İ.K.`nun 79.maddesi nazara alınarak haczedilmezlik şikayetinin esasının incelenmesine, talimat icra dairesinin bağlı bulunduğu mahkeme olarak yetkili bulunduğu nazara alınmaksızın haczedilmezlikle ilgili şikayetin de reddine karar verilmesi isabetsizdir... ),

Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu`nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Dava, asıl takibin yapıldığı İstanbul 4.İcra Müdürlüğü`nün haciz kararının kaldırılması ve istinabe olunan Üsküdar 4.İcra Müdürlüğü`nce yapılan işlemin iptali ile haczedilmezlik şikayetine ilişkindir.

A-DAVACININ İSTEMİNİN ÖZETİ:

Davacı-üçüncü kişi S.S.Ata 2 Konut Yapı Kooperatifi vekili; davalı-alacaklı tarafından, dava dışı borçlu Yasemin Tahir aleyhine girişilen icra takibi sırasında, asıl takibin yapıldığı İstanbul 4.İcra Müdürlüğü`nün talimatı üzerine, istinabe olunan Üsküdar 4.İcra Müdürlüğü`nce, borçlunun davacı Kooperatifdeki hak ve hisselerinin haczedildiğini; Ancak, Kooperatifte henüz ferdi ilişkiye geçilmemiş olup, taşınmazın tamamı Kooperatif tüzel kişiliği adına kayıtlı bulunduğundan, borçluya ait hisseye uygulanan haczin ve müdürlük işleminin Kooperatifler Kanunu`nun 19.maddesinin son fıkrasına aykırı olduğunu ileri sürerek; Asıl takibin yapıldığı İstanbul 4.İcra Müdürlüğü`nün haciz kararının kaldırılmasına ve istinabe olunan Üsküdar 4.İcra Müdürlüğü`nce yapılan işlemin iptali ile haczin kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.

B-DAVALI CEVABI:

Dava dilekçesi ve İcra Mahkemesi`nce dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu verilen karar davalı-alacaklı vekiline usulüne uygun tebliğ edilmiş olup; Davalı vekilince aşamalarda davaya cevap verilmemiştir.

C-YEREL MAHKEME KARARININ ÖZETİ:

Yerel Mahkemece; Davacının haczedilmezlik şikayeti yönünden; "İstinabe olunan Üsküdar 4.İcra Müdürlüğü`nce haciz keyfiyetinin kayıtlara işlenerek, kooperatifin tasfiye olması halinde borçluya düşecek tasfiye payının, ferdi mülkiyete geçirilmesi halinde ise bağımsız bölümün tapu kaydının üzerine haciz şerhi konulması işleminin, kanuna uygun olduğu" gerekçesiyle "şikayetin reddine";

Davacının, İstanbul 4.İcra Müdürlüğü`nün haciz kararının kaldırılmasına ilişkin şikayeti yönünden "İstanbul İcra Hakimliği`nin kesin yetkili olduğu" gerekçesiyle "Haciz kararının kaldırılmasına yönelik şikayetin, asıl takibin yapıldığı İstanbul İcra Dairesi`nin bağlı bulunduğu İstanbul İcra Mahkemesine ait olduğuna" dair yetkisizlik kararı verilmiştir.

D-TEMYİZ EVRESİ BOZMA VE DİRENME;

Davacı-üçüncü kişi vekilince temyiz edilen karar, Özel Daire`ce yukarıda yazılı gerekçeyle yetkiye yönelik olarak bozulmuş; Yerel mahkeme, "İstinabe olunan Üsküdar 4.İcra Müdürlüğü`nce uygulanan haczin kanuna uygun olduğu, dolayısıyla haczedilmezlik şikayetinin esasa ilişkin nedenle reddine karar verildiği" gerekçesiyle, önceki kararında direnmiştir.

E-GEREKÇE:

Dosya içeriğine göre, davalı-alacaklı tarafından, dava dışı-borçlu Yasemin Tahir aleyhine girişilen icra takibi sırasında, asıl takibin yapıldığı İstanbul 4.İcra Müdürlüğü`nün talimatı üzerine, istinabe olunan Üsküdar 4.İcra Müdürlüğü`nce; davacı Kooperatifin tasfiye olması halinde borçluya düşecek tasfiye payı üzerine, ferdi mülkiyete geçilmesi halinde ise bağımsız bölümün tapu kaydı üzerine haciz şerhi konulmuş; Davacı vekilince Üsküdar 1.İcra Mahkemesi`nden, uygulanan haczin ve hacizle ilgili dayanak kararın kaldırılması talep edilmiştir.

Haciz kararının kaldırılmasına yönelik şikayetin, asıl takibin yapıldığı İstanbul 4.İcra Müdürlüğü`nün bağlı bulunduğu İstanbul İcra Mahkemesine ait olduğu yönündeki yerel mahkeme kararı, kesinleşmiştir.

Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasındaki uyuşmazlık; Mahkemece, haczedilmezlik şikayetinin esasa ilişkin nedenle mi, yoksa yetkisizlik sebebiyle mi reddine karar verildiği noktasındadır.

Bilindiği üzere, haczolunacak mallar başka yerde ise haciz talebini alan takibin yapıldığı icra dairesi, haczin yapılmasını malların bulunduğu yerin icra dairesinden ister. Bu halde hacizle ilgili şikayetler, istinabe olunan icra dairesinin tabi bulunduğu tetkik merciince çözümlenir. ( İİK.m.79 )

Somut olayda asıl takibin yapıldığı İstanbul İcra Dairesinin talimatı üzerine, Üsküdar 4.İcra Müdürlüğü`nce borçlunun müşteki Kooperatifteki hak ve hisseleri üzerine haciz şerhi konulmuş; Kooperatif vekili talimat icra dairesinin bağlı bulunduğu Üsküdar 1.İcra Mahkemesinden, uygulanan haczin kaldırılmasını talep etmiştir.

İcra Mahkemesi, haciz talimatını uygulayan Üsküdar 4.İcra Dairesi`nin, borçluya düşecek tasfiye payının veya ferdi mülkiyet konusu bağımsız bölümün haczine ilişkin işleminin kanuna uygun olduğu, gerekçesiyle şikayetin reddine karar vermiştir.

Görüldüğü üzere, Üsküdar 1.İcra Mahkemesince, talimat icra dairesinin bağlı bulunduğu mahkeme olarak yetkili bulunduğu benimsenip, haczedilmezlik şikayetinin esasının incelendiği kuşku ve duraksamadan uzaktır.

Hal böyle olunca, haczedilmezlik şikayetinin yetkisizlik sebebiyle reddedilmediği yönündeki mahkemece verilen direnme kararı yerindedir.

Ne var ki; işin esasına ilişkin temyiz itirazları Özel Daire`ce incelenmediğinden, dosya işin esasına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için Özel Dairesine gönderilmelidir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle direnme uygun bulunduğundan, işin esasına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 12.HUKUK DAİRESİ`NE GÖNDERİLMESİNE, 09.02.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.